۱۵ مستند ضروری درباره رسانه‌ها

در سال‌های اخیر، تولید مستندهای دقیق و حیاتی درباره روزنامه‌نگاری و رسانه‌ها به شدت مورد توجه قرار گرفته است. چهارمین قدرت در بسیاری از جبهه‌ها تحت فشار قرار گرفته است، از اثرات مخرب شبکه‌های اجتماعی گرفته تا تئوری‌های توطئه در جناح‌های مختلف. درک تغییرات در چشم‌انداز رسانه‌ای و رژیم‌های اطلاعاتی ما هرگز به اندازه امروز برای فهم تحولات دنیای ما اهمیت نداشته است. در اینجا ۱۵ مستند درباره روزنامه‌نگاری معرفی شده است که به ما در این زمینه یاری می‌رسانند.

Medium Cool (۱۹۶۹)

این فیلم برجسته که توسط فیلمبردار هسکل وکسلر کارگردانی و تهیه شده است، ترکیبی بی‌نظیر از روایت و تصاویر مستند از هرج و مرجی است که کنوانسیون ملی دموکراتیک ۱۹۶۸ در شیکاگو را فرا گرفت. «مدیوم کول» دوربین را به سمت یک اپراتور دوربین خبری تلویزیونی، با بازی رابرت فورستر، می‌چرخاند که همراه با دیگر شخصیت‌ها در میان تصاویر واقعی شورش حرکت می‌کند. همان‌طور که کنوانسیون ۱۹۶۸ سایه‌ای بلند بر سیاست آمریکا انداخته است، «مدیوم کول» نیز بر فیلم‌سازی سیاسی تأثیر عمیقی گذاشته است.

این فیلم کلاسیک از ژانر “اتاقی که در آن اتفاق می‌افتد”، که نامزد جایزه اسکار نیز بوده، توسط دو مستندساز مشهور، دی.ای. پنبیکر و کریس هگدوس ساخته شده است. این فیلم به بررسی استراتژی روابط رسانه‌ای کمپین انتخاباتی بیل کلینتون در سال ۱۹۹۲ می‌پردازد؛ کمپینی که با ضعف آغاز شد اما در نهایت توانست جایگاه مدیر کمپین، جیمز کارویل، و مدیر ارتباطات، جورج استفانوپولوس، را در عرصه سیاسی و رسانه‌ای تثبیت کند. این دو نفر به خوبی درک کردند که پیشنهاد جسورانه تد ترنر با شبکه سی‌ان‌ان، بازی را تغییر داده است و آن‌ها برای پیروزی در چرخه خبری ۲۴ ساعته تلاش کردند.

این نگاه به جنگ عراق از کارگردان جهانه نجیم، دیدگاهی عربی از تنش‌های خاورمیانه را از طریق پوشش شبکه الجزیره ارائه می‌دهد. این فیلم بحث‌برانگیز بود، زیرا به زودی پس از اقدام نظامی ایالات متحده منتشر شد، اما «اتاق کنترل» توانست در گیشه موفقیت کسب کند و به رونق مستندها کمک شایانی نماید.

جنگ اخبار (۲۰۰۷)

این مجموعه چند قسمتی از Frontline به بررسی «نیروهای سیاسی، فرهنگی، قانونی و اقتصادی که رسانه‌های خبری را به چالش می‌کشند» می‌پردازد، درست زمانی که گوشی‌های هوشمند در حال تغییر زندگی ما بودند. این مجموعه زنگ خطری برای کاهش نفوذ رسانه‌های سنتی به صدا در می‌آورد و روزنامه‌نگاران برجسته، از جمله جودیت میلر، نویسنده سابق نیویورک تایمز، را به خاطر کاستی‌های گزارش‌دهی به چالش می‌کشد. بررسی دقیقی از حرکت روزنامه‌نگاری به سمت سرگرمی‌سازی.

شماره سپتامبر (۲۰۰۹)

عکس‌برداری‌ها، سیاست‌ها و تشریفاتی که نسخه سپتامبر مجله ووگ را شکل می‌دهند، در پرتره‌ای عمدتاً تحسین‌آمیز از آنا وینتور، سردبیر مشهور، توسط آر.جی. کاتلر به تصویر کشیده شده است. این مستند نگاهی جذاب به راهروهای قدرت در صنعت مد ارائه می‌دهد.

بیل کانینگهام نیویورک (۲۰۱۰)

مستندساز خیابانی و آگاه به مد گاتهام، محور این مستند است که با عشق توسط فیلیپ گفتر، یکی از اعضای سابق نیویورک تایمز که کانینگهام نزدیک به ۴۰ سال در آنجا فعالیت داشت، تولید شده است. کارگردان ریچارد پرس با ترکیب فیلم‌های آرشیوی و روزمره از کانینگهام که با دوچرخه بیست و نهم خود (هر ۲۸ دوچرخه قبلی دزدیده شده بودند) در شهر به این سو و آن سو می‌رود، خاص‌ترین لباس‌های نیویورکی‌ها را مستند می‌کند.

مرکز نخواهد ایستاد (۲۰۱۷)

زندگی و آثار روزنامه‌نگار و نویسنده مشهور، جوآن دیدیون، در این پرتره بی‌پرده توسط برادرزاده‌اش، بازیگر و کارگردان گریفین دان، به زیبایی جشن گرفته می‌شود. در طول این مستند، دان به بررسی دیدگاه تیزبینانه‌ای می‌پردازد که نوشته‌های دیدیون را از دیگران متمایز می‌کرد. وقتی او به سان‌فرانسیسکو رسید تا درباره تابستان عشق گزارش تهیه کند، دیدیون نه صلح و هماهنگی بلکه «تجزیه» و جامعه‌ای را که در حال فروپاشی بود، مشاهده کرد.

چهارمین قدرت (۲۰۱۸)

مستندساز برنده جایزه امی، لیز گاربوس، به مدت ۱۶ ماه با نیویورک تایمز همراه شد تا گزارشگران آن را در پوشش روزهای نخست کاخ سفید ترامپ دنبال کند. این مستند چهار قسمتی، بینندگان را به داخل اتاق خبر می‌برد تا شاهد کار پرزحمت خبرنگاران در بررسی منابع، توسعه خبرها و ساخت تحقیقات باشند، در حالی که توسط رئیس‌جمهوری که آنها را به عنوان دروغگو و کلاهبردار محکوم می‌کرد، به طور فعال تضعیف می‌شدند.

Collective (۲۰۱۹)

آنچه به عنوان تحقیقی درباره یک آتش‌سوزی مرگبار در یک کلوب شبانه در بخارست آغاز می‌شود، به افشاگری‌ای درباره فساد سیستماتیک در دولت و صنعت بهداشت و درمان رومانی تبدیل می‌شود. فیلم کارگردان الکساندر نانو با نام «Colectiv» نام‌گذاری شده است، کلوبی که در آن آتش‌سوزی ۲۷ نفر را به کام مرگ کشاند و ۱۸۰ نفر دیگر را مجروح کرد. اما وقتی خبرنگاران یک روزنامه ورزشی کوچک شروع به کشف رسوایی بیمارستانی می‌کنند که منجر به مرگ ۳۷ نفر دیگر شد، عنوان فیلم به مسئولیتی اشاره دارد که همه ما برای حفظ امنیت یکدیگر بر عهده داریم.

A Thousand Cuts (۲۰۲۰)

فیلم کارگردان رامونا اس. دیاز، هوش و گرمای خبرنگار فیلیپینی ماریا رسا را به تصویر می‌کشد که در تلاش است تا حقیقت و پاسخگویی را به دولت فاسد کشورش بیاورد. این فیلم همچنین به عنوان داستانی هشداردهنده برای شهروندان سراسر جهان عمل می‌کند — به ویژه آمریکایی‌ها — و نشان می‌دهد که چگونه حملات به آزادی مطبوعات تنها باعث تعمیق شکاف‌ها در یک فضای سیاسی پرتنش می‌شود.

این مستند برنده اسکار به تلاش‌های تیم کوچکی از خبرنگاران آسوشیتد پرس در دوره‌ای پرتنش از جنگ روسیه علیه اوکراین می‌پردازد. در حالی که رهبران روسیه به شدت انکار می‌کنند که غیرنظامیان هدف قرار گرفته‌اند، ما شاهد تبدیل شدن ساختمان‌های مسکونی، بیمارستان‌ها و دیگر مکان‌ها به ویرانه‌های سوخته هستیم. تصویری واقعی و تکان‌دهنده از جمعیتی تحت محاصره.

ماموریت خطرناک (۲۰۲۴)

این همکاری بین برنامه فرانت‌لاین شبکه PBS و رسانه خبری ونزوئلایی Armando.info به بررسی یک طرح فساد گسترده بین رئیس‌جمهور قدرتمند کشور، نیکولاس مادورو، و یک تاجر آمریکایی به نام الکس ساب می‌پردازد. همان‌طور که عنوان فیلم نشان می‌دهد، هزینه‌های گزارش‌دهی دقیق را به تصویر می‌کشد: خبرنگار تحقیقی روبرتو دنیز، که کار او محور فیلم است، هدف مادورو قرار می‌گیرد و در نهایت در تبعید زندگی می‌کند.

حقیقت در برابر الکس جونز (۲۰۲۴)

مستند HBO به بررسی ریشه‌های دروغ‌های سادیستی می‌پردازد که توسط تحریک‌کننده آنلاین InfoWars، الکس جونز، درباره کشتار ۲۰۱۲ بیست کودک و شش بزرگسال در مدرسه ابتدایی سندی هوک منتشر شد. کارگردان دن رید اظهار داشت که او “شیفته اطلاعات نادرست و نحوه گسترش دروغ‌ها، به ویژه دروغ‌هایی درباره اتفاقات ناگوار برای کودکان” بوده است. برخورد حساس اما بی‌پرده او با این موضوع به فیلم کمک کرد تا جایزه پیبادی را از آن خود کند.

بدون برش (۲۰۲۴) جیمز همیلتون، عکاس افسانه‌ای Village Voice و Harper’s Bazaar، در میان عکاسانی که نیویورک را به عنوان پس‌زمینه آثار خود انتخاب کرده‌اند، جایگاه ویژه‌ای دارد. در این مستند، کارگردان دی. دبلیو. یانگ داستان زندگی حرفه‌ای همیلتون را با نمایش صدها تصویر سیاه و سفید بی‌نظیر او و گفتگوهایی با دیگر روزنامه‌نگاران، هنرمندان و چهره‌های فرهنگی دوران او (تقریباً از اواسط دهه هفتاد تا اواسط دهه نود) به تصویر می‌کشد. همان‌طور که ورایتی در نقد خود اشاره کرده است، عکس‌های همیلتون “شکلی از روزنامه‌نگاری نوین” به شمار می‌آیند و فیلم یانگ به عنوان سندی از دوران گذشته در رسانه‌ها محسوب می‌شود.

پادزهر (۲۰۲۵)

هر کسی که داستان الکسی ناوالنی را می‌داند، از خطرات صحبت کردن علیه ولادیمیر پوتین آگاه است. در فیلم «پادزهر»، کارگردان جیمز جونز سه مخالف روسی را دنبال می‌کند که همچنان حاضر به انجام این کار هستند: روزنامه‌نگار تحقیقی کریستو گروزیف، فعال ولادیمیر کارا-مورزا و یک دانشمند دولتی ناشناس که به افشاگر تبدیل شده است. تولید این فیلم به قدری خطرناک بود که جونز و تیمش در یک پناهگاه در داخل دفترشان کار می‌کردند.