نامزدی فیلم‌های «وقتی نور می‌شکند» و «رویاها» برای جایزه فیلم شورای نوردیک – و «آخرین بهشت روی زمین»، اولین ورود از جزایر فارو

فیلم «وقتی نور می‌شکند» به کارگردانی رونار رونارسون در بخش نوعی نگاه جشنواره کن به نمایش درآمد. همچنین، «رویاها» که به عنوان پایان‌دهنده سه‌گانه اسلو داگ یوهان هاوگرود شناخته می‌شود، امسال موفق به کسب خرس طلایی برلین شد.

هفت فیلم از کشورهای نوردیک برای جایزه فیلم شورای نوردیک ۲۰۲۵ نامزد شده‌اند.

سازمان‌دهندگان اعلام کردند: «برای نخستین بار در تاریخ دو دهه‌ای جایزه فیلم شورای نوردیک، فهرست کوتاه به هفت فیلم گسترش یافته است که نشان‌دهنده سالی استثنایی برای سینمای نوردیک است.»

امسال نامزدها شامل برخی از نام‌های شناخته‌شده هستند، از جمله برنده برلیناله داگ یوهان هاوگرود با فیلم «رویاها» که پایان‌دهنده سه‌گانه اسلو اوست، و رونار رونارسون از ایسلند که اکنون برای فیلم «وقتی نور می‌شکند» نامزد شده است؛ فیلمی درباره جوانانی که مجبور به رویارویی با غمی غیرقابل تصور می‌شوند.

«معمولاً ترجیح می‌دهم منابع خود را فاش نکنم، اما این‌ها دوستان من بودند. هر دو فوت کرده‌اند. می‌خواستم این فیلم را به آن‌ها تقدیم کنم.» او به ورایتی گفت. «اگر چیزی را تجربه کنید که زندگی‌تان را تغییر دهد، بدون توجه به سن‌تان، احساس می‌کنید… همه چیز به یک‌باره. این یک سفر هیجان‌انگیز است. همان چیزهایی که شما را به گریه می‌اندازند، شما را به خنده می‌اندازند. همزمان، یا پنج ثانیه بعد.»

او افزود: «برای من، این زندگی است. ما همیشه نمی‌خندیم، حتی در شادترین روز، و همیشه هم گریه نمی‌کنیم. زیبایی در روزمرگی وجود دارد و در غم نیز طنزی نهفته است.»

با این حال، برخی شگفتی‌ها وجود دارد، از جمله اولین نامزدی از جزایر فارو. در فیلم «آخرین بهشت روی زمین» ساخته ساکاریس استورا، کاری و خواهرش سیلیا پس از درگذشت مادرشان به زندگی در یک روستای کوچک ادامه می‌دهند. اما با تهدید به تعطیلی کارخانه‌ای که او در آن کار می‌کند، ممکن است روال زندگی‌شان به خطر بیفتد.

استورا گفت: «این نامزدی برای من و برای سینمای فارو اهمیت زیادی دارد، هم از نظر رساندن داستان‌های ما به مخاطبان گسترده‌تر و هم از نظر باور به توانایی‌های خودمان در روایت داستان‌های خودمان.»

«ما تعداد کمی هستیم، بنابراین انتخاب بازیگران چالشی بود. زمان زیادی را با بازیگران گذراندم تا روابط آن‌ها روی صفحه نمایش واقعی به نظر برسد، بدون اینکه نیاز به استفاده از دیالوگ‌های زیادی باشد. همچنین چالش این بود که چگونه محیطی که در فیلم به تصویر کشیده شده را به شکلی صادقانه نشان دهیم.»

با اینکه فیلم در یک جزیره دورافتاده قرار دارد، اما بسیاری از موضوعات آن «جهانی و قابل درک» هستند. او گفت: «هسته داستان درباره دو خواهر و برادر است که یاد می‌گیرند به یکدیگر گوش دهند و با هم ارتباط برقرار کنند. فکر می‌کنم این نزدیکی است که با بیننده ارتباط برقرار می‌کند و شاید امروز بیش از هر زمان دیگری اهمیت داشته باشد.»

سیلویا له فانو یکی دیگر از تازه‌واردان است که با اولین فیلم بلند خود «تابستان ابدی من» نماینده دانمارک است. مستندها نیز حضور خود را نشان داده‌اند، با «اثر هلسینکی» (فنلاند)، «اسرائیل فلسطین در تلویزیون سوئد ۱۹۵۸–۱۹۸۹» (سوئد) و «دیوارها – آکینی اینوک» (گرینلند) که همگی برای جایزه رقابت می‌کنند.

در حالی که آرتور فرانک بر وقایع جذاب دوران جنگ سرد در «اثر هلسینکی» تمرکز دارد، گوران هوگو اولسون نیز از فیلم‌های آرشیوی در «اسرائیل و فلسطین در تلویزیون سوئد ۱۹۵۸–۱۹۸۹» بهره می‌برد.

«دیوارها – آکینی اینوک» اثر سوفی رودام و نینا پانینگوآک اسکیدسبیرگ به برخی سوالات ناخوشایند می‌پردازد و همزمان بر اهمیت تبادل ساده انسانی تأکید می‌کند.

«البته، ما می‌خواهیم فیلم ما فرصتی برای بحث درباره گرینلند و رابطه آن با دانمارک باشد؛ در حال حاضر، تکبر استعماری دانمارکی زیادی وجود دارد، اما با فیلم ما، سوالات خاصی را مطرح می‌کنیم – مانند نیاز به بررسی سیستم زندان‌های گرینلند تحت کنترل دانمارک – از طریق یک داستان انسانی»، رودام به ورایتی گفت و اسکیدسبیرگ افزود:

«در زبان گرینلندی، عنوان فیلم ‘Akinni Inuk’ به معنای ‘انسانی که در برابر من است’ می‌باشد. من می‌خواهم این فیلم به تماشاگران یادآوری کند که چقدر می‌توانند با کنجکاوی نسبت به فردی که روبه‌روی‌شان است، انجام دهند.»

همان‌طور که تهیه‌کننده امیل هرتلینگ پرونارد اشاره کرده است، این فیلم «تقریباً ۱۰ سال در حال ساخت بوده» و از طرح تأمین مالی Norddok بهره‌مند شده است، که به فیلمسازان گرینلندی و فاروئی کمک می‌کند تا برای مستندها حمایت تولیدی دریافت کنند.

«شرکت‌های تولیدی گرینلندی به‌طور قانونی از درخواست به مؤسسه فیلم دانمارک منع شده‌اند، حتی با وجود اینکه گرینلند بخشی از به‌اصطلاح ‘پادشاهی دانمارک’ است.» او گفت.

برای فیلمسازان گرینلندی مانند من، [طرح Norddok] یک تحول بزرگ بوده است. اگر این ابتکار نبود، احتمالاً هنوز هم مستند نمی‌ساختم. این واقعیت که «دیوارها – آکینی» اکنون به عنوان نامزد جایزه فیلم شورای نوردیک معرفی شده است، نشان می‌دهد چقدر مهم است که این ساختارها که مانع از حضور هنرمندان گرینلندی و فاروئی در صحنه هنر و فرهنگ نوردیک شده‌اند، تغییر کنند.

او اشاره کرد: «این موضوع حتی مهم‌تر می‌شود که امسال برای اولین بار در تاریخ، هم یک فیلم گرینلندی و هم یک فیلم فاروئی نامزد شده‌اند. ما در حال پیشرفت هستیم، اما هنوز راه درازی در پیش داریم.»

جایزه فیلم شورای نوردیک که در سال ۲۰۰۲ تأسیس شد، به یک فیلم بلند یا مستند تولید شده در نوردیک با توزیع سینمایی اهدا می‌شود. جایزه ۳۰۰,۰۰۰ کرون دانمارک به طور مساوی بین فیلمنامه‌نویس، کارگردان و تهیه‌کننده تقسیم می‌شود.

برنده جایزه فیلم شورای نوردیک در تاریخ ۲۱ اکتبر ۲۰۲۵ اعلام خواهد شد.

نامزدهای جایزه فیلم شورای نوردیک ۲۰۲۵ عبارتند از:

«رویاها» («Drømmer»)

نروژ

این درام که برنده خرس طلایی برلیناله شده است، به موضوعاتی چون «عشق اول، هویت و مرزهای مبهم بین حقیقت، حافظه و داستان‌سرایی» می‌پردازد. کارگردانی و نویسندگی این اثر بر عهده داگ یوهان هاوگرود بوده و توسط ینگوه ساثر و هگه هاوف هواتوم تهیه شده است. این فیلم پایان‌بخش سه‌گانه «رویاها (عشق جنسی)» او در اسلو است.

«اثر هلسینکی»

فنلاند

این مستند مقاله‌ای با استفاده از آرشیو به بررسی هنر «دیپلماسی آهسته» در دوران جنگ سرد می‌پردازد و به ویژه اجلاس هلسینکی ۱۹۷۵ را مورد توجه قرار می‌دهد. کارگردانی این فیلم بر عهده آرتور فرانک بوده و تهیه‌کنندگی آن را ساندرا انکویست، فرانک و اسکار فورستن انجام داده‌اند.

«اسرائیل فلسطین در تلویزیون سوئد ۱۹۵۸–۱۹۸۹» («Israel Palestina på svensk tv 1958-1989»)

سوئد

یکی دیگر از مستندهای آرشیوی این گروه، که پیش‌تر در بینال ونیز به نمایش درآمده بود، به بررسی نحوه پوشش تلویزیون عمومی سوئد از درگیری اسرائیل و فلسطین در طول سه دهه می‌پردازد. این مستند به کارگردانی گوران هوگو اولسون و تهیه‌کنندگی توبیاس جانسون ساخته شده است.

«آخرین بهشت روی زمین»

جزایر فارو

یک درام فاروئی-دانمارکی که به موضوعاتی چون «اندوه، مقاومت و تغییرات زیست‌محیطی» در یک جامعه ماهیگیری دورافتاده می‌پردازد. این اثر به کارگردانی ساکاریس ستورا، نویسندگی تامی اوکسن، مادس استگر و خود ستورا و تهیه‌کنندگی یون همر ساخته شده است.

«تابستان ابدی من»

دانمارک

اولین فیلم بلند سیلویا لو فانو داستان دختری نوجوان را روایت می‌کند که در تابستان آخر مادرش با عشق، از دست دادن و کشف خود روبرو می‌شود. لو فانو همچنین فیلمنامه را با همکاری مادس لیند نودسن نوشته و یپه ووک تهیه‌کننده آن بوده است.

«دیوارها – آکینی اینوک»

گرینلند

این مستند دو زن گرینلندی را دنبال می‌کند که «با تروما و مقاومت پیوند خورده‌اند و به دنبال عدالت، آزادی و فرصت‌های دوباره هستند.» به کارگردانی سوفی روردام و نینا پانینگوآک اسکیدسبیرگ، این فیلم توسط امیل هرتلینگ پرونارد تهیه شده است که همچنین تهیه‌کننده فیلم «دو بار مستعمره شده» بوده است. این فیلم در جشنواره CPH:DOX دانمارک به نمایش درآمد.

«وقتی نور می‌شکند» («Ljósbrot»)

ایسلند

رونار رونارسون، کارگردان ایسلندی که چهار بار در جشنواره کن انتخاب شده است («گنجشک‌ها»، «اکو»)، به یک روز از زندگی یک جامعه کوچک می‌پردازد که ناگهان با از دست دادن تراژیک مواجه می‌شود، اما همچنین با «لحظات گذرای زیبایی» نیز همراه است. این فیلم به تهیه‌کنندگی کارگردان و هدر میلارد، بخش «نگاه خاص» جشنواره کن را افتتاح کرد.